In het begin is er alleen maar binnen. Pas wanneer we merken dat we iets niet meteen kunnen krijgen, ontdekken we het buiten. Dat maakt ons ongerust en onzeker, maar ook nieuwsgierig. Op welke manieren kunnen we ons naar buiten bewegen?

De begeerte is bijna iets magisch. Het is iets dat je zo duidelijk kan voelen en toch niet kan aanraken of vastpakken. Zo roepen de vogels het verlangen naar vrijheid op. Ze kunnen zich immers losmaken van de aarde, wanneer ze maar willen. Met het verlangen naar vrijheid kunnen wij echter ook buiten onszelf reiken, ondanks onze gebondenheid aan de aarde.

Het verlangen kan de ruimte tussen droom en daad overbruggen, maar ook net zo goed weer vernietigen. Want soms komt het Buiten zelf op ons af en botst onze droom met de keiharde werkelijkheid. We kunnen bijna niet verdragen dat iets moois nu voorgoed voorbij is. Op dat moment worden we op de aarde teruggeworpen. Daar kunnen we echter ook verrast worden. In het slijk schuilt het zaadje van de mooiste bloem. Er is alleen maar iemand nodig die dat ziet om haar tot bloei te laten komen. Zo roept Baudelaire ons toe: ‘Jullie gaven mij modder, ik heb er goud van gemaakt.’ De natuur geeft het goede voorbeeld. Elk nieuw jaar begint de natuur vrucht te dragen, om daarna weer te verwelken en zich voor te bereiden op een nieuwe lente.

Dan kan Marcel Proust het madeleine-koekje in de bloesemthee dopen en een stukje proeven. De smaak van vroeger trekt hem uit de werkelijkheid en een hele wereld begint zich te ontvouwen. Dat is onze kracht. Het verwijst naar het doel van de schrijver en de kunstenaar: iets maken dat ons voorstellingsvermogen in beweging zet. Met de verbeelding geven wij vorm aan onszelf, aan wat wij doen.Via ons buiten kunnen we tegen onszelf spreken. We kiezen daarbij het landschap wat ons past.

Het geheim van het Buiten zijn is dat we daardoor onszelf het beste van binnen kunnen leren kennen.

Deze column verscheen eerder in het tijdschrift GRNVLD (december 2010), dat wordt uitgegeven door Kasteel Groeneveld in Baarn.