Het is tijdens mijn specifieke onderzoek naar de kunstopvatting van de filosoof Georges Bataille dat ik voor de eerste keer iets van haar werk zie. Ik blader in het boek De tranen van Eros. Het is een persoonlijk werk van de Franse denker over onder andere de drijfveren van het kunst maken en wat hij daar belangrijk in vindt. Ik kijk nieuwsgierig naar vier werken van een voor mij onbekende kunstenaar.
Het zijn grote, duistere afbeeldingen in zwart wit, waarin verschillende vrouwengedaanten samen met de dood in de gedaante van een skelet worden afgebeeld. Ze hebben verrassend inwisselbare titels als De vriendschap en Onvoorwaardelijke liefde. Er staat een kleine biografische notitie bij: Léonor Fini is de dochter van een Argentijnse vader en een moeder uit Triëst. Tot haar voorouders behoren Spanjaarden, Venetianen, Slaven, Duitsers en Napolitanen.

Carl Van Vechten Portrait of Léonor Fini (1936)
In haar eigen tijd kon niemand over deze flamboyante voorvrouw van het Franse surrealisme heen kijken, maar wordt zij ook serieus genomen als kunstenaar? André Breton beschouwt haar slechts als een femme enfant. Bataille ziet dat duidelijk anders. Wat hem bindt met Fini is het feit dat ze ieder op een eigen manier rebelleren tegen de te rigide opvatting van het surrealisme die Breton predikt.
Dit is lang geleden. Sindsdien zijn er meer mensen nieuwsgierig geworden naar het werk van Fini en staat ze op dit moment in de belangstelling. Haar geheimzinnige schilderijen laten, bedekt en onbedekt zien wat ze onderzoekt en waar ze licht op wil werpen.
Ook de sfinx duikt op zo’n raadselachtige manier in haar werk op. Het bekende monument in Egypte wordt meestal als mannelijk beschouwd. Maar de leeuwmens verandert bij Fini in een symbool van zowel mannelijke en vrouwelijke eigenschappen, en, misschien, het androgyne. Waarom?
In de lezing De vrouw en de sfinx – Léonor Fini en de filosofie van het surrealisme onderzoeken we hoe de ideeën over dromen en het verborgen onbewuste van Freud opduiken in de kring van de Franse surrealistische kunstenaars. Hoe beïnvloeden deze denkbeelden het werk van Fini? Waarin schuilt de schoonheid van haar kunst?
En hoe denkt zij over zichzelf als kunstenaar? Zij presenteert zich, en laat zich in diverse foto’s presenteren als een zelfbewuste vrouw. Misschien niet helemaal van deze wereld, maar wel als heer en meester over haar eigen kunst. Hoe doet zij dat, en welk verband kunnen we ontdekken met haar schilderijen?
Extra leuk is dat we deze foto’s nu kunnen vergelijken. Op dit moment zijn er twee tentoonstellingen te zien over de manier waarop twee mannelijke collega’s poseren en hun boodschap overbrengen in foto’s: Piet Mondriaan in Strike a Pose in Den Haag en Max Ernst in Image in Duitsland.
Het lijkt mij passend om dit juist in de week van de internationale vrouwendag te onderzoeken. Doet u mee?
● Inschrijven: via mail naar katjarodenburg@antheia.nl
● De lezing wordt gehouden op zondag 12 maart van half 11 – 12.30 u inloop v.a. 10.00 u
● Beeldpresentatie en vragen Bij de lezing is er gelegenheid om vragen te stellen
● Locatie De lezing vindt plaats in de Krugerkamer, Krugerplein 17 Amsterdam /www.krugerkamer.nl
● Entree lezing: 22,00 (incl.btw)
● Bij de bevestiging van inschrijving ontvangt u de betaalgegevens.
● Bereikbaarheid via openbaar vervoer:
● U reist via Amstelstation:
U neemt vanaf het Amstelstation bus 37 richting Molenwijk en stapt uit bij de halte Krugerplein. De reistijd bedraagt circa 3 minuten.
● U reist via Muiderpoortstation:
U neemt vanaf het Muiderpoortstation bus 37 richting Amstelstation en stapt uit bij de halte Krugerplein. De reistijd bedraagt circa 7 minuten.
● U reist met tram 7:
U stapt dan uit bij halte Beukenweg en loopt via het Beukenplein rechtdoor onder het spoor door naar de Maritzstraat en het Krugerplein. Looptijd circa 9 minuten.
● U reist via Muiderpoortstation centraal station:
U neemt de metro richting Gaasperplas (53) of Gein (54) of de sneltram richting Amstelveen (51). Uitstappen bij halte Wibautstraat, uitgang Vrolikstraat. Vervolgens loopt u de Vrolikstraat in. Bij de kruising met de Beukenweg gaat u rechtsaf onder het spoor door en loopt u rechtdoor via de Maritzstraat naar het Krugerplein. Looptijd circa 9 minuten.
Tot ziens,
Met vriendelijke groet, Katja Rodenburg