Denken op de berg?

Lang geleden zit ik langs het wandelpad in Sils-Maria. Ik leun achterover, het meer glinstert beneden mij. De rots is warm geworden door de zon, ik voel de warmte in mijn rug. Hier, hoog in de bergen is Nietzsche vrij om te wandelen en te klimmen. Ondertussen denkt hij na en schrijft zijn gedachten onderweg al in de kern op. Ik vertelde daar over zijn leven en werk, soms zelfs op dezelfde plaatsen als waar zijn ideeën zijn ontstaan.

Toen ik dit jaar nadacht over het thema voor de Christmas Lectures, realiseerde ik mij dat ik dat gedeelte, het denken op de berg, daar nog niet had uiteengezet. Maar een onderwerp, waarbij je naar beneden kijkt, en waar alles zich voor je ontrolt, de heuvels, de paden en de mogelijkheden die je kan vinden… dat voelt meer als een inzicht om het nieuwe jaar mee te beginnen.

Vandaar dat we dit keer 2024 beginnen met de Nieuw Jaar Colleges. In deze online live colleges gaan we ons op twee achtereenvolgende dagen buigen over het thema Denken op de berg – Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche en Peter Wessel Zapffe.

Lees verder

Wat is de geheime kracht van de melancholie?

In de lente van 1819 schrijft de dichter John Keats zijn Ode on Melancholy. Een ode? Maar melancholie is toch een gemoedstoestand die je liever achter je wilt laten, om snel over te gaan naar een lichtere stemming?

Toen ik werkte aan het boek en een tentoonstelling over de kunstenaar Armando, onderzocht ik de belangrijke rol van de melancholie in zijn werk. En zo ontstond de uitgave Armando en de melancholie van het scheppen.

Het bracht mij op het idee om Maarten Doorman te vragen om voor die gelegenheid het intrigerende gedicht van Keats in het Nederlands te vertalen.

Het tweede vers uit zijn Ode op de Melancholie:

Maar waar melancholie zich gelden doet

 En uit de hemel als een wolk haar tranen spilt

Die bloemen met hun hangend kopje voedt,

De heuvel groen in sluiers van april verhult;

Smaak daar uw pijn bij een bedauwde roos,

Of bij de glinstering op het gerimpeld strand,

   Of bij pioenen, weelderig en dik;

Of stel, uw liefste maakt zich rijkelijk boos,

  Laat haar dan tieren, vang haar zachte hand,

En zwelg diep, diep in haar weergaloze blik

Lees verder

Dromen van de Documenta 13 – Kassel revisited Lezingen 18 november 2012 Odoornerveen

Een boeiende dag naar aanleiding van de dertiende Documenta. De dOCUMENTA is dé toonaangevende kunstmanifestatie. Om de vijf jaar vormt de Documenta een staalkaart van wat de hedendaagse en eerdere moderne kunst op dit moment ons te bieden hebben. Rond de 860.000 belangstellenden bezochten dit jaar (2012) de tentoonstelling. ‘Documenta (13) is voor de bezoekers geen dagelijkse gebeuren. De tentoonstelling vertegenwoordigt voor de bezoekers eerder een vorm van levende cultuur’, zei curator Carolyn Christov-Bakargiev.

Tijdens de lezingen op de dag ‘Dromen van de Documenta – Kassel Revisited’ maken we niet alleen nader kennis met de kunstenaars en de kunstwerken van de manifestatie maar ook met de filosofische en kunsthistorische achtergronden van de getoonde werken. Lees verder

‘Träume von der dOCUMENTA 13’ * d13 Documenta reis van 3 – 5 september 2012 Kassel Duitsland

Naar aanleiding van d13 organiseert Antheia samen met De Gouden Engel kunst en cultuurreizen de reis ‘Träume von der Documenta’. De Documenta, de toonaangevende kunstmanifestatie, vindt slechts om de vijf jaar plaats, en vormt een staalkaart van wat de hedendaagse en eerdere moderne kunst op dit moment ons te bieden hebben.

Deze bijzondere kunst en filosofie-reis biedt een afwisselend programma in een boeiende kunststad, met lezingen en begeleide bezoeken van de verschillende locaties. Daarbij maken we niet alleen nader kennis met de kunstwerken van de Documenta maar ook met de filosofische en kunsthistorische achtergronden van de getoonde werken. Lees verder

Zelfstandig denken – over de noodzaak van de eigen gedachte

Voor mij ligt een gehavend boek, het is dan ook al bijna honderd jaar oud. Oorspronkelijk was de kaft waarschijnlijk helderblauw, nu is die echter groen uitgeslagen. Er staat op: Parerga en Paralipomena [ toevoegsels en uitlaatsels ] Kleine philosophische geschriften van Arthur Schopenhauer vertaald en van een inleiding en aanteekeningen voorzien door Dr. H.W. PH. E. van den Bergh van Eysinga Uitgave Em. Querido Amsterdam 1908. Toevoegsels en uitlaatsels, mooie woorden waarmee je filosofische notities eveneens zou kunnen omschrijven. Lees verder