Tagarchief: Friedrich Nietzsche

Filosofie en kunst in Frankrijk in het Centre Erasme St. Etienne des Sorts bij Avignon

Foto0414Begin mei gaf ik weer een college-cursus van vijf dagen in het mooie Centre Erasme in Zuid-Frankrijk. Het centrum ligt in het dorp St. Etienne des Sorts (bij Avignon), aan de oevers van de brede rivier de Rhône.

Dit keer was het onderwerp ‘Filosofie van de kunst: van de goddelijke ingeving tot de sublieme ervaring’. Het werd een inspirerende week rond de inspiratie en ervaring in de filosofie en de kunst. Welke rol spelen ze in het scheppen van kunst? Hoe kunnen deze twee moeilijk omschrijfbare momenten betekenis geven aan ons leven? Lees verder →

Friedrich Nietzsche en de kunst van het scheppen bij PLAKA in Megen

die_geburt_der_tragoedie_unzeitgemaesse_betrachtungen_i_-_iv_nachgelassene_schriften_1870_-_1873-9783423301510Onlangs was ik te gast bij PLAKA Art & Mind in Megen. ‘Kunst moet meer zijn dan een leuk plaatje, het moet voortkomen uit een achterliggende denkwijze of inzicht’, zo staat te lezen op hun website. Sinds 2003 nodigt PLAKA daarom filosofen uit om lezingen en presentaties te houden tijdens de maand van de filosofie. Op verzoek is dit uitgebreid tot een serie van drie, van de maanden april tot en met juni van dit jaar.

In de lezing ‘Friedrich Nietzsche en de kunst van het scheppen’ onderzochten we waarom steeds weer nieuwe generaties kunstenaars zich laten inspireren door het gedachtengoed van de in 1900 gestorven filosoof. Vooral het proces van het kunst maken staat hier centraal. Hoe ontstaat kunst? Welke krachten zijn hierbij aan het werk? Wat is de taak en het werk van de kunstenaar? Naast het werk van Nietzsche bespraken we ook de gedachten van  filosofen en kunstenaars als Herakleitos, Arthur Schopenhauer, Richard Wagner, Vincent van Gogh en Edvard Munch.

Het werd een mooie en inspirerende avond en een interessante dialoog met een geïnteresseerd en betrokken publiek.

Meer over deze avond en het Filosofie Triduüm via:  http://www.plaka-kunst.nl/filosofie-triduum/

Henry van de Velde in Weimar

In 1902 krijgt de kunstenaar, ontwerper en architect Henry van de Velde (1863-1957) de uitnodiging van de Groot-Hertog van Sachsen-Weimar om naar Weimar te komen. Van de Velde begon zijn studie in de kunsten in 1882, aan de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, zijn geboortestad. Na zijn verblijf in Parijs en Barbizon sluit hij zich in 1887 aan bij ‘Les Vingt’, een avant-garde kunstenaarsgroep in Brussel, en beproeft hij het neo-impressionisme. Vanaf de jaren negentig houdt hij zich intensief bezig met de Engelse Arts and Crafts-beweging, met als centrale figuren William Morris en Walter Crane. Hij gaat steeds meer lezingen houden rond de nieuwe ideeën die hij zo opdoet. Vanaf deze tijd gaat zijn aandacht sterk uit naar de toegepaste kunsten, de kunstnijverheid. Het schilderen verdwijnt uit het zicht.

Das Haus unter den hohen Pappeln

Das Haus unter den hohen Pappeln

 

Henry van de Velde ontwerpt zijn eerste woonhuis, ‘Bloemenwerf’, in 1895. Het bijzondere huis onderscheidt zich van de toen gebruikelijke bouwstijl. Vele bezoekers bewonderen de eenvoud, de bescheidenheid en de goed doordachte indeling van de beschikbare ruimte. Onder hen bijvoorbeeld kunstenaars als Henri de Toulouse-Lautrec en Emile Verhaeren en de kunstliefhebber Harry Graf Kessler. Zo trekt de architect ook de aandacht van Siegfried Bing. De galeriehouder vraagt hem om vier kamer inrichtingen te verzorgen voor zijn kunsthandel ‘Maison de l’Art Nouveau’. De eerste tentoonstelling in Parijs is geen succes bij het publiek. Maar op de Internationale Kunsttentoonstelling in Dresden krijgen de inmiddels vijf ontwerpen veel aandacht en bewondering. Henry van de Velde wordt op slag internationaal bekend. Lees verder →

Dromen van de Documenta 13 – Kassel revisited Lezingen 18 november 2012 Odoornerveen

Een boeiende dag naar aanleiding van de dertiende Documenta. De dOCUMENTA is dé toonaangevende kunstmanifestatie. Om de vijf jaar vormt de Documenta een staalkaart van wat de hedendaagse en eerdere moderne kunst op dit moment ons te bieden hebben. Rond de 860.000 belangstellenden bezochten dit jaar (2012) de tentoonstelling. ‘Documenta (13) is voor de bezoekers geen dagelijkse gebeuren. De tentoonstelling vertegenwoordigt voor de bezoekers eerder een vorm van levende cultuur’, zei curator Carolyn Christov-Bakargiev.

Tijdens de lezingen op de dag ‘Dromen van de Documenta – Kassel Revisited’ maken we niet alleen nader kennis met de kunstenaars en de kunstwerken van de manifestatie maar ook met de filosofische en kunsthistorische achtergronden van de getoonde werken. Lees verder →

‘Träume von der dOCUMENTA 13’ * d13 Documenta reis van 3 – 5 september 2012 Kassel Duitsland

Naar aanleiding van d13 organiseert Antheia samen met De Gouden Engel kunst en cultuurreizen de reis ‘Träume von der Documenta’. De Documenta, de toonaangevende kunstmanifestatie, vindt slechts om de vijf jaar plaats, en vormt een staalkaart van wat de hedendaagse en eerdere moderne kunst op dit moment ons te bieden hebben.

Deze bijzondere kunst en filosofie-reis biedt een afwisselend programma in een boeiende kunststad, met lezingen en begeleide bezoeken van de verschillende locaties. Daarbij maken we niet alleen nader kennis met de kunstwerken van de Documenta maar ook met de filosofische en kunsthistorische achtergronden van de getoonde werken. Lees verder →

Friedrich Nietzsche en het geheim van het scheppen lezing door Katja Rodenburg 25 mei 2012 Vrije Academie Den Haag

Over het creatieve proces in kunst en filosofie

‘Wellicht echter zullen dergelijke personen er altijd aanstoot aan nemen dat een esthetisch probleem zo ernstig opgevat wordt, omdat zij namelijk in de kunst niet meer kunnen zien dan een aardig extra, bellengerinkel bij de ‘ernst van het bestaan’, ( – )

Ter lering van deze ernstige personen moge dienen dat ik ervan overtuigd ben dat de kunst de hoogste opgave is van dit leven ( – )’

Friedrich Nietzsche in De geboorte van de tragedie uit de geest van de muziek

Lange tijd kijken filosofen alleen naar het kunstwerk zelf. Vooral vragen als ‘wat is schoonheid’ en ‘wat is kunst’ zijn belangrijk.

Maar Friedrich Nietzsche interesseert zich meer voor wat daar aan vooraf gaat: het creatieve proces. Hoe gaat de kunstenaar te werk, met welke krachten krijgt hij te maken? Welke positie moet hij daarbij innemen?  Kortom: wat is het geheim van het scheppen?

Datum en tijd: vrijdag 25 mei 2012, 14.00 u – 16.30 u

Plaats: Vrije Academie Werkplaats voor Beeldende kunsten, Paviljoensgracht 20-24,  Den Haag

Entree: gratis: vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld

 

 

Geestverwanten – twee zielen, één kunst lezing door Katja Rodenburg 5 april 2012 Boekhandel Ongerijmd Arnhem

Friedrich Nietzsche en Richard Wagner, Federico García Lorca en Salvador Dalí

Lezing Maand van de Filosofie 2012

Filosoof Katja Rodenburg onderzoekt in deze lezing het wel en het wee van de vriendschap tussen kunstenaars. De wederzijdse herkenning laait meestal hevig op en de passie van de twee zielen samen zet alles in vuur en vlam.  Misschien kan de fragiele kunstenaarsvriendschap  juist daarom meestal slechts tijdelijk bestaan. Hoe werkt deze geestverwantschap? Hoe kan het  proces van het maken van een kunstwerk, dat bij uitstek zo individueel is, met een ander gedeeld worden? Hierbij gebruiken we onder andere de ideeën van de filosoof Aristoteles over de vriendschap uit zijn werk de Ethica. Lees verder →

Antheia mini-symposium Dromen van stad en land bij tentoonstelling Gedroomde landschappen Symbolisme van Van Gogh tot Kandinsky 3 maart 2012 Van Gogh Museum Amsterdam

Edvard Munch Melancholie 1894-1896

Naar aanleiding van de tentoonstelling Gedroomde landschappen – symbolisme van Van Gogh tot Kandinsky in het Van Gogh Museum in Amsterdam organiseert Antheia met het mini-symposium Dromen van stad en land weer een bijzondere ontmoeting tussen de filosofie en de kunsten.

Op het einde van de 19e eeuw ontstaat er een nieuwe kunststroming die nu samengevat wordt onder de naam ‘symbolisme’ De tentoonstelling bestrijkt een breed gebied, van voorlopers van het symbolisme zoals Böcklin en Whistler, tot Mondriaan en Kandinsky, die de aanzet gaven tot belangrijke 20e-eeuwse stromingen zoals surrealisme en abstractie. Werken van beroemde schilders als Monet, Gauguin, Van Gogh en Munch worden gepresenteerd naast die van minder bekende, maar evenzeer fascinerende kunstenaars uit bijvoorbeeld Scandinavië en Oost-Europa.

Het programma van dit mini-symposium biedt een afwisselende dag, met lezingen en beeldpresentaties en gelegenheid tot vragen stellen. Daarbij maken we niet alleen nader kennis met de kunstwerken in de tentoonstelling maar ook met het symbolisme in de filosofie, poëzie en muziek. Lees verder →

Het creatieve proces Lezing op 29 mei 2011

Met het hoofd in de handen – het creatieve proces in het atelier

Wat gebeurt er eigenlijk in het atelier? Op de meeste toeschouwers oefent deze werkruimte een grote aantrekkingskracht uit, want: ‘dit is toch de plaats waar het gebeurt.’ Maar is dat wel zo? Want wat speelt er zich in het hoofd van de kunstenaar af tijdens het vormgeven van een werk? Lees verder →